KYΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΖΑΚΧΑΙΟΥ

Τὸ συγκλονιστικὸ καὶ σωτήριο περιστατικὸ γιὰ τὸν Ζακχαῖο μᾶς ὑπενθυμίζει σήμερα τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο. Ὁ Ζακχαῖος ἱκανοποιῶντας τὶς μεταφυσικές του ἀναζητήσεις ἐπεδίωξε νὰ συναντήση τὸν Χριστὸ καὶ Ἐκεῖνος τὸν ἐκάλεσε σὲ μιὰ προσωπικὴ συνάντηση. Ὁ Ζακχαῖος «ἐζήτει ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν». Τί ὡραῖος, ὑψηλός, εὐγενικὸς καὶ ἀνώτερος πόθος! Πόθος μιᾶς ψυχῆς ποὺ ἔζησε στὴν ἀδικία καὶ τὴν πλεονεξία. Ἤθελε νὰ δῆ τὸν Ἰησοῦν. Νὰ ἀντικρύση τὸ Μεγάλο Διδάσκαλο τοῦ Ἰσραήλ. Νὰ θαυμάση ὁ ἴδιος προσωπικὰ Ἐκεῖνον ποὺ ἔδειχνε τόση ἀγάπη καὶ συγκατάβαση στοὺς ἁμαρτωλοὺς καὶ τοὺς τελῶνες.

Ἦταν καὶ ὁ ἴδιος «Ἀρχιτελώνης», δηλαδὴ ἐπιστάτης τελωνειακοῦ σταθμοῦ, πλούσιος καὶ ἐπίσημος ὑπάλληλος τοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους καὶ ὄχι ἕνας κατώτερος τελώνης. «Ἐζήτει ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν», καὶ γιὰ αὐτὸ χωρὶς ἀργοπορία βρέθηκε ἀνάμεσα στὸ πλῆθος. Ἦταν ὅμως τόσος πολὺς κόσμος ποὺ σὰν πανύψηλο τεῖχος τοῦ ἔφραζε τὸν δρόμο. Ἂν δέ λάβουμε ὑπ᾿ ὄψιν μας ὅτι «τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν», ἦταν δηλαδὴ κοντὸς στὸ ἀνάστημα, τότε ἡ δυσκολία γινόταν ἀκόμη πιὸ μεγάλη. Ὁ Ζακχαῖος ὅμως χωρὶς νὰ ἀπογοητευθῆ βρῆκε τρόπο ἔξυπνο καὶ πρωτότυπο. Ἀνέβηκε στὴ συκομουριὰ καὶ ἔστησε ἐκεῖ τὸ θεωρεῖο του. Ὅταν ἔτρεξε καὶ ἀνέβηκε στὸ δένδρο γεμᾶτος λαχτάρα νὰ δῆ τὸν Ἰησοῦ, ἔκανε μία πράξη πολὺ γενναία, γιατί νίκησε πολλὰ ἐμπόδια. Νίκησε τὸ κοντό του ἀνάστημα, ξεπέρασε τὶς εἰρωνεῖες τοῦ πλήθους, ἀγνόησε τὸ μεγάλο πολιτικό του ἀξίωμα καὶ τὴν ὑψηλὴ κοινωνική του θέση.

Γιατὶ τὸ μόνο ποὺ προσδοκοῦσε ἦταν νὰ δῆ τὸν Ἰησοῦ, τὸν Μεσσία, τὸν Χριστό, γιὰ αὐτὸ καὶ παραγκώνισε ὅλα τὰ ἄλλα καὶ δικαιώθηκε. Πῆρε γιὰ τὴν πίστη του μεγάλη ἀμοιβή, ὅταν ἄκουσε τὴν θεία φωνὴ τοῦ Διδασκάλου «Ζακχαῖε… σήμερον ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι». Στὸ σπίτι σου πρέπει νὰ μείνω σήμερα. Ἡ δίψα γιὰ συνάντηση μὲ τὸν Θεὸ εἶναι σωτήρια. Αὐτὴ μετὰ ξεδιψάει τὰ πάντα. Ἡ συνάντηση τοῦ Χριστοῦ μὲ τὸν Ζακχαῖο δείχνει τὴν προϋπόθεση μιᾶς προσωπικῆς συναντήσεως, ποὺ εἶναι ἡ ὑπέρβαση τοῦ ἐγώ μας, ὁ ἀφανισμὸς τῆς ψευδαισθήσεως τῆς αὐτάρκειας καὶ τῆς πληρότητας, ἡ ἀδιαφορία γιὰ τὸ τί θὰ πῆ ὁ κόσμος.

Ὁ Κύριος κατέβηκε ἀπὸ τὸν οὐρανὸ στὴν γῆ, γιὰ νὰ συναντήση τὸν ἄνθρωπο προσωπικά, μὲ σκοπὸ τὴ σωτηρία του. Καὶ ὁ Ζακχαῖος ἀνέβηκε ἀπὸ τὴν γῆ στὸ δένδρο, γιὰ νὰ δῆ τὸν Χριστὸ καὶ νὰ ἀκούση τὸν θεῖο λόγο Του. Αὐτὴ λοιπὸν ἡ ἀναζήτηση τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἡ συνάντηση μαζί Του, δημιουργεῖ ἕνα βαθύτατο συγκλονισμὸ στὸν Ζακχαῖο, τόσο δυνατὸ ὥστε τὸν ὁδηγεῖ στὴν μετάνοια καὶ αὐτὴ στὴ σωτηρία. Σὲ αὐτὴ τὴν συνάντηση γίνεται ἡ μεταμόρφωση ἑνὸς ἀνθρώπου ποὺ ὅλα τὰ χρόνια του τὰ ἔζησε μέσα στὴν ἀδικία, ποὺ δὲν ἀντέδρασε στὴν ἑλκτικὴ δύναμη τοῦ εὔκολου πλουτισμοῦ καὶ ποὺ μόλις εἶδε τὸν Ἰησοῦ καὶ ἄκουσε ὅτι θὰ μείνη στὸ σπίτι του, ἔλαβε ἀποφάσεις ποὺ εἶναι πιὰ ἐκπληκτικές, γενναῖες καὶ θεάρεστες.

Εἶχε λοιπὸν δίκιο ποὺ «ἐζήτει ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν», γιατί ἀπὸ τὴν συνάντηση αὐτὴ ἄρχισε ἡ μετάβαση ἀπὸ τὴν ἁμαρτία στὴν ἀρετή, ἀπὸ τὸν θάνατο στὴ ζωή. Ἀντικρύζοντας τὸ ἐρευνητικὸ βλέμμα τοῦ Κυρίου ἔνοιωσε τὴ χάρι τοῦ Θεοῦ νὰ τὸν περιβάλλη καὶ ἀντελήφθη ὅτι βρίσκεται πλέον στὸ δρόμο γιὰ τὴν σωτηρία του. Ἔκπληκτοι οἱ ἄνθρωποι παρακολουθοῦν τὴν ἐξέλιξη τῆς σωτηρίας ἑνὸς ἀρχιτελώνη. Δὲν πιστεύουν στὰ αὐτιά τους ἀκούοντάς τον νὰ δηλώνη «τὰ μισὰ ἀπὸ τὰ ὑπάρχοντα μου, τὰ μοιράζω στοὺς φτωχούς. Καὶ ἂν σὲ κάτι κάποιον ἀδίκησα τὸ ἀνταποδίδω τετραπλάσια». Τῆς σωτηρίας προηγεῖται ἡ ἔμπρακτη μετάνοια καὶ ἡ ἀποκατάσταση τῆς ἀδικίας.

Ἡ ἔμπρακτη μετάνοια εἶναι προϊὸν βαθειᾶς αὐτομεψίας, εἰλικρινοῦς αὐτοελέγχου καὶ θαρραλέας μὰ καὶ ἀξιοπρεποῦς θλίψεως γιὰ τὴν ἁμαρτωλότητά μας. Ποιὸς χριστιανὸς δὲν θὰ ἐπιθυμοῦσε νὰ νοιώση τὴ χαρὰ καὶ τὴν ἱκανοποίηση ποὺ παρέχεται μὲ τὴν ἔμπρακτη μετάνοια. Μετανοῶ σημαίνει ὅτι ἀποφασίζω νὰ ἀλλάξω τρόπο σκέψεως, ἐνεργειῶν, τρόπο ζωῆς. Καὶ ἀκόμα μήπως, ναί, ἀποκηρύσσω τὴν ἁμαρτία, ἀλλὰ στὴν πράξη συντηροῦμαι μὲ τὴν ἀδικία;

Μήπως ἐνῶ ἀναγνωρίζω ὅτι εἶπα ψέματα, ἀφήνω ἐξαπατημένο τὸν φίλο μου; Μήπως ἐνῶ λυπᾶμαι γιατὶ ἔπεσα στὸ ἁμάρτημα τῆς συκοφαντίας, ἀφήνω συκοφαντημένο τὸ θῦμα μου. Ἂν συμβαίνη κάτι τέτοιο, τότε δὲν ὑπάρχει ἔμπρακτη μετάνοια. Αὐτὸ λέγεται καὶ εἶναι ὑποκριτικὴ ἐξαγόρευση ἁμαρτιῶν ἀπὸ συνήθεια ἢ ἀπὸ ἀόριστο φόβο. Τότε δὲν ἰσχύουν γιὰ μᾶς τὰ λόγια τοῦ Σωτῆρος. «Σωτηρία ἐγένετο…», ὅπως πανηγυρικὰ συνέβη λόγῳ τῆς ἔμπρακτης μετάνοιάς του μὲ τὸν Ζακχαῖο.

Ἀδελφοί, ὁ ἄνθρωπος εἶναι πλασμένος γιὰ νὰ ἀναζητῆ τὸν Θεό. Εἶναι μακάριοι ὅσοι Τὸν ἀναζητοῦν, ἀλλὰ πιὸ εὐτυχισμένοι εἶναι ὅσοι Τὸν ἀνακαλύπτουν. Ἐμεῖς «θέλουμε ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν»; Τὸν ἀναζητᾶμε; Ξέρουμε τρόπους γιὰ νὰ Τὸν ἀνακαλύψουμε; Ὁ Κύριος ἀγαπᾶ νὰ συναντάει τοὺς ἀνθρώπους, ἰδιαιτέρως ὅμως στοὺς τόπους προσευχῆς. Ἐκεῖ θὰ Τὸν ἀνακαλύψουμε. Προσευχόμενοι θὰ ἀπολαμβάνουμε τὴν γλυκύτητα τοῦ Νυμφίου τῆς Ἐκκλησίας. Μεταλαμβάνοντας τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα Του γευόμαστε τὴν ἀπερίγραπτη χαρὰ τῆς παρουσίας καὶ κοινωνίας Του. Ὁ Ζακχαῖος ἀξιώθηκε «ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν» μὲ τὰ σωματικὰ μάτια. Ἐμεῖς μποροῦμε ὄχι μόνο νὰ Τὸν βλέπουμε καὶ νὰ Τὸν ἀγγίζουμε, ἀλλὰ καὶ νὰ Τὸν κοινωνοῦμε. Ὁ Ζακχαῖος Τὸν δέχθηκε γιὰ λίγες στιγμὲς κάτω ἀπὸ τὴν στέγη τοῦ σπιτιοῦ του. Ἐμεῖς Τὸν δεχόμαστε μόνιμα στὴν ψυχή μας μὲ τὴν Θεία Κοινωνία. «Μεθ᾿ ὑμῶν εἰμὶ πάσας τὰς ἡμέρας» (Ματθ. 28, 20), ἔχει διακηρύξει. Στὴν περίπτωση τοῦ Ζακχαίου ὑπῆρξε συκομουριὰ γιὰ τὴν ἀναρρίχηση.

Ἐδῶ ὑπάρχει τὸ δένδρο τῆς πίστης καὶ τὸ θυσιαστήριο τῆς ἀγάπης. Ἀδελφοί μου, τὸ «σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ τούτῳ γέγονεν» δὲν τὸ εἶπε ὁ Κύριος, οὔτε ὅταν ὁ Ζακχαῖος ἠθέλησε νὰ Τὸν δεῖ οὔτε ὅταν ἀνέβηκε στὴ συκομορέα καὶ τὸν ἔβλεπε οὔτε ὅταν τὸν φιλοξένησε σπίτι του. Ἡ σωτηρία πραγματοποιήθηκε, ὅταν ὁ Ζακχαῖος ἐτέλεσε τὴν ἀρετή, ὅταν δηλαδὴ ἐλέησε καὶ ἐπέστρεψε τὰ κλαπέντα. Ὄχι ὅταν ἄκουγε τὸν Ἰησοῦ, ἀλλὰ ὅταν ἐφάρμοσε τὰ λόγια τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἐπετέλεσε τὸ καλό.

Τὸ καλὸ καὶ τὴν ἀρετὴ ἂς ἐπιτελοῦμε καὶ ἐμεῖς καὶ τότε «Σωτηρία ἡμῶν καὶ τοῦ οἴκου καὶ τῶν οἰκογενειῶν μας θὰ γίνει».