Συμπληρώθηκαν εἴκοσι ἔτη ἀπό τήν κοίμηση τοῦ ἀοιδίμου Μητροπολίτου Θηβῶν καί Λεβαδείας κυροῦ Νικοδήμου κατά κόσμον Νικολάου Γραικοῦ.  Ἡ ἀρχιερατεία του (1967-1981) ὑπῆρξε γιά τήν τοπική μας Ἐκκλησία μιά γόνιμη καί ἐξαιρετική δημιουργική περίοδος διοικητικῆς ἀνασυγκρότησης ἀλλά καί πνευματικῆς ἀναγέννησης. Μολονότι οὐδέποτε ἐπεδίωξε τήν αὐτοπροβολή καί τόν ἐντυπωσιασμό ἐλάμπρυνε μέ τόν ἄμεμπτο βίο, τήν θεοφιλῆ πολιτεία του καί τό ὁσιακό τέλος του τό ἐπισκοπικό ἀξίωμα, στό ὁποῖο ἡ θεία χάρις, «ἡ τά ἀσθενῆ θεραπεύουσα καί τά ἐλλείποντα ἀναπληροῦσα», τόν ἐξύψωσε.

Στή μνήμη ὅσων τόν γνώρισαν καί ἔζησαν ἀπό κοντά παραμένει ἀνεξίτηλα ἀποτυπωμένος ὁ ἀδιάφθορος χαρακτήρας του, τόν ὁποῖο κοσμοῦσαν σπάνιες γιά τήν ἐποχή μας ἀρετές, ὅπως ταπείνωση, ἀνεξικακία, δικαιοσύνη, ἐργατικότητα, μεθοδικότητα, αἴσθημα εὐθύνης, ἀφιλοχρηματία, μέ ἐπιστέγασμα τήν θερμή καί ἀδιαμφισβήτητη πίστη του στήν πρόνοια καί τήν ἀγάπη τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Νικόδημος παρέμενε συνειδητά μιά διακριτική καί σιωπηλή παρουσία, πού καθιστοῦσε αἰσθητή τήν πραγματικότητα ὅτι «ὁ Χριστός ἦν, ἐστί καί ἕσται ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν».

Πέρασε δύσκολα καί φτωχικά παιδικά καί νεανικά χρόνια ἐργαζόμενος ἀπό πολύ νέος καί φοιτώντας σέ νυκτερινά σχολεῖα. Ὡς ἐργαζόμενος νέος δέν περιορίσθηκε στόν ἀπλό βιοπορισμό, ἐκδήλωσε παράλληλα πνευματικές ἀνησυχίες καί φιλανθρωπικές κοινωνικές εὐαισθησίες.

Χειροτονήθηκε Κληρικός χωρίς νά τό ἐπιδιώξει καί ἄφησε ἐποχή στόν Μητροπολιτικό Ναό Ἀθηνῶν ὡς διακεκριμένος πνευματικός καί ἐχέμυθος ἐξομολόγος. Μέ τήν παρακίνηση τῶν ὑπευθύνων τῆς Ἀδελφότητος «ΖΩΗ» ἔλαβε τό πτυχίο ἀπό τή Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν.

Ἡ συνεπής καί ἀθόρυβη ἱερατική διακονία, τά προτερήματα του πού ἦταν ἴσως ἐλάχιστα ἐντυπωσιακά, ἀλλά πολύ οὐσιαστικά, φαίνεται ὅτι ἐκτιμήθηκαν δεόντως ἀπό τούς ἁρμοδίους καί ἔτσι στή ζωή τοῦ μακαριστοῦ ἱεράρχου ἔσκασε «βόμβα πολλῶν μεγατόνων» σύμφωνα μέ τά λόγια τοῦ ἰδίου, δηλαδή ἡ ἐκλογή του σέ Μητροπολίτη Θηβῶν καί Λεβαδείας. Τήν 1η Ἰουνίου 1967, χειροτονήθηκε Ἐπίσκοπος ἀπό τόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν Ἱερώνυμο Α΄ τόν Κοτσώνη στό Μητροπολιτικό Ναό πού τόσο φιλότιμα εἶχε ὑπηρετήσει. Μετά τήν ἐνθρόνιση στήν ἔδρα τῆς λαχούσης αὐτῷ Μητροπόλεως, τήν πόλη τῆς Λεβαδείας, ἄρχισε ἀμέσως ἡ ποιμαντική μέριμνα καί σοβαρή ἐργασία.

Οἱ Βοιωτοί κατάλαβαν ἀπό τίς πρῶτες ἡμέρες ὅτι ἔχουν πραγματικό Ἐπίσκοπο πού περιόδευε καί στά πιό μικρά χωριά γιά νά σχηματίσει προσωπική γνώμη γιά τήν ὑπάρχουσα τότε κατάσταση. Ἀντιλαμβάνεται τήν ἀνάγκη νέων καί ἀξίων συνεργατῶν καί ἐπιλέγει τά κατάλληλα πρόσωπα. Ὁ πρῶτος στενός συνεργάτης πού χειροτόνησε εἶναι ὁ μέχρι τότε ἐκπαιδευτικός Ἰωάννης Τριάντης, σήμερα Μητροπολίτης Βερατίου, Αὐλῶνος καί Κανίνης κ. Ἰγνάτιος. Ὁ δεύτερος ἕνας φέρελπις νέος ἀπό τά Οἰνόφυτα, ὀνόματι Ἰωάννης Λιάπης, βοηθός τοῦ Καθηγητοῦ Ὀρλάνδου, πολλά ὑποσχόμενος στήν ἐπιστήμη τῆς βυζαντινῆς ἀρχαιολογίας, θυσίασε μία προδιαγραφόμενη λαμπρή ἀκαδημαϊκή καριέρα. Διορίσθηκε ἄμεσα πρωτοσύγκελος καί ἀπέβη ὁ ἱθύνων νοῦς καί ἡ κινητήριος δύναμις τῆς Τοπικῆς Ἐκκλησίας. Πρόκειται γιά τόν σημερινό Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερώνυμο.

Μέ ἕνα ἄριστο ἐπιτελεῖο συνεργατῶν γιά τά δεδομένα τῆς ἐποχῆς ὀργανώνεται μεθοδικά ἡ διοικητική διάρθρωση καί ἡ πνευματική διακονία τῆς Μητροπόλεως, ἐνῶ ἀναστηλώνονται καί ἐπανδρώνονται μέ ἀξιόλογους μοναχούς καί μοναχές μοναστήρια πού μέχρι τότε ἦταν ἐρείπια παλαιοῦ μεγαλείου.

Ἀφοῦ ὁ ἀοίδιμος Μητροπολίτης ἐκλέισε τόν Ἐπισκοπικό θρόνο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ἐπί δεκατέσσερα συναπτά ἔτη, ἐπιδεικνύοντας σύνεση, ἀγάπη, αἴσθηση καθήκοντος, ἀξιομίμητο ζῆλο καί διάκριση καί μεριμνώντας γιά τή θεραπεία τῶν ἀναγκῶν τοῦ ποιμνίου του, ἀπεφάσισε ἄν καί ἀκόμη διέθετε δυνάμεις καί ἀποθέματα προσφορᾶς, νά παραιτηθεῖ ἀπό τήν θέση τοῦ Μητροπολίτου, μέ σκοπό νά τήν ἐπιδώσει στά ἱκανά χέρια τοῦ πνευματικοῦ του υἱοῦ Ἱερωνύμου, παρέχοντας του ἔτσι τήν εὐκαιρία νά ἀξιοποιήσει τά μεγάλα καί σπουδαῖα προσόντα, τά ὁποῖα τοῦ χάρισε ὁ Θεός.

Ἀλλά καί σάν πρώην ἔθεσε ἑαυτόν στή διάθεση τῆς Ἐκκλησίας μή παραλείποντας νά ἀσκεῖ τά λειτουργικά του καθήκοντα καί νά προσφέρει τίς πολύτιμες συμβουλές καί ὑπηρεσίες του μέ διάκριση καί προθυμία στήν Τοπική Ἐκκλησία.

Τέλος ἀποσύρθηκε στή Μονή Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου στή θέση Μαζαράκι τῆς ἐπαρχίας Θηβῶν ἐξυπηρετώντας ἀκόμη ὡς λειτουργός καί πνευματικός τήν ἀδελφότητα. Ἐκεῖ τόν βρῆκε τό κοινό γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους τέλος πλήρη ἡμερῶν καί ἔργων ἀγαθῶν στίς 15 Φεβρουαρίου 1996. Ἐκεῖ κατά τήν ἐπιθυμία του βρίσκεται καί ὁ ἁπλός καί ἀπέριττος τάφος του μέ τό σταυρό τῆς θυσίας, τό ὄνομα του καί τόν Κυριακό λόγο «Ἀγαπάτε Ἀλλήλους».

Μια σπουδαία καί ἐξαιρετικά χαρακτηριστική πτυχή τῆς κοινωνικῆς καί ποιμαντικῆς διακονίας τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου, ἦταν ἡ μεγάλη καί πολύτιμη προσφορά του στήν κοινωνική μερίδα τῶν κωφαλάλων ἀδελφῶν μας. Ἤδη ἀπό τά νεανικά χρόνια τῆς κατηχητικῆς διακονίας εἶχε ἀντιληφθεῖ ὅτι οἱ κωφάλαλοι, ἦταν μιά ἐξαιρετικά παραμελημένη κοινωνική ὁμάδα.

Σ’ αὐτούς τούς ἐλαχιστούς ἀδελφούς τοῦ Χριστοῦ ὁ μακαριστός Νικόδημος Γραικός δόθηκε ὁλόψυχα. Ἔμαθε τή γλώσσα τῶν μνημοτεχνικῶν νευμάτων γιά νά ἐπικοινωνεῖ μαζί τους καλύτερα, ἔγινε κατηχητής τους, πνευματικός, λειτουργός τους, ἠθικός μά καί ὑλικός συμπαραστάτης τους. Ὑπῆρξε ἱδρυτής καί Πρόεδρος τοῦ Σωματείου «Οἱ Φίλοι τῶν κωφῶν ὁ Προφήτης Ζαχαρίας» (Ἰούνιος 1963). Ἐπί ἑξήντα περίπου χρόνια τό ἔργο του στόν τομέα τῆς συμπαράστασης τῶν κωφῶν ὑπῆρξε πρωτοποριακό, σχεδόν μοναδικό. Γι’ αὐτό ἄλλωστε ἔλαβε τόν τίτλο «ὁ Πατέρας τῶν κωφαλάλων» καί γιά τόν ὁποῖο εἰπώθηκε προσφυῶς ὅτι «προτίμησε ἀπό τήν βροντή τοῦ λόγου, τό μεγαλεῖο τῆς σιωπῆς».

Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Θηβῶν καί Λεβαδείας τιμώντας μέ εὐγνωμοσύνη τήν μνήμη καί προσφορά τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Θηβῶν καί Λεβαδείας κυροῦ Νικοδήμου τοῦ Γραικοῦ πρός τήν Βοιωτική Ἐκκλησία καί κατόπιν ἐπιθυμίας καί εὐγενοῦς προσφορᾶς τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ.κ Ἱερωνύμου, προχώρησε στά ἐπίσημα ἀποκαλυπτήρια τῆς προτομῆς του, πού ἔχει στηθεῖ στόν αὔλειο χῶρο τοῦ Θεραπευτηρίου Χρονίων Παθήσεων «Ο ΑΓΙΟΣ ΒΛΑΣΙΟΣ» στά Τζιμέικα τῆς Λιβαδειᾶς. Ἡ τελετή πραγματοποιήθηκε τό Σάββατο 19 Ὀκτωβρίου 2013. Πρίν τά ἀποκαλυπτήρια ἐτελέσθη Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία στό Ἱερό Παρεκκλήσιο τοῦ Ἱδρύματος πού εἶναι ἀφιερωμένο στόν Ἅγιο Νικόδημο τόν Βουλευτή, νυκτερινοῦ μαθητή τοῦ Κυρίου πρός τιμήν τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Νικοδήμου τοῦ Γραικοῦ.

Τέλος, μέ Ἀπόφαση τοῦ Δημοτικοῦ Συμβουλίου Λεβαδέων ἡ ὁδός πού ὁδηγεῖ στό Θεραπευτήριο Χρονίων Παθήσεων μετονομάστηκε σέ ὁδό «Μητροπολίτου Νικοδήμου Γραικοῦ» σέ μία σεμνή τελετή πού ἔλαβε χώρα τήν 31^η Αὐγούστου 2014. Ἐπίσης, μέ Ἀπόφαση τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου τοῦ Θεραπευτηρίου Χρονίων Παθήσεων πρός ἱκανοποίηση σχετικῆς ἐπιθυμίας καί προτάσεως τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν κ.κ. Ἱερωνύμου τό Θεραπευτήριο Χρονίων Παθήσεων μετονομάστηκε σέ «ΝΙΚΟΔΗΜΕΙΟ». Ἡ κατά Βοιωτίαν Ἐκκλησία πάντοτε θά μνημονεύει τόν ταπεινό Μητροπολίτη Νικόδημο, θά τόν εὐγνωμονεῖ καί θά κρατεῖ ἄσβεστη καί αἰωνία τή μνήμη Του.

Ιερά Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας