Το θέμα της εορτής των Θεοφανείων είναι η Βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό απο τον Ιωάννη τον Πρόδρομο και η φανέρωση του μυστηρίου της Αγίας Τριάδας που συνέβη κατά τη Βάπτιση του Κυρίου. Το αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής προ των Φώτων  είναι απόσπασμα απο την δεύτερη προς Τιμόθεο επιστολή του αποστόλου των εθνών Παύλου. Απο μια πρώτη ανάγνωση δεν φαίνεται να έχει άμεση τουλάχιστο σχέση με τη μεγάλη εορτή που έρχεται. Ωστόσο στο τέλος της περικοπής ο Παύλος αναφέρεται στην «επιφανείαν αυτού (του Χριστού)».
Στην αρχή του αποστολικού αναγνώσματος ο απόστολος Παύλος απευθυνόμενος στο μαθητή του Τιμόθεο, τον καλεί να βρίσκεται σε πνευματική επαγρύπνηση και εγρήγορση. Οι εχθροί της Εκκλησίας καραδοκούν. Οι χριστιανοί πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση. Ιδιαίτερα δε όσον αφορά τον αόρατο πόλεμο που προέρχεται απο τον εχθρό της σωτηρίας μας, το διάβολο. Τον καλεί επίσης να κακοπαθήσει και να κάνει έργο ευαγγελιστού. Ο ευαγγελισμός των ανθρώπων, η διάδοση δηλαδή του χριστιανικού μηνύματος, κάθε άλλο παρά εύκολη είναι. Το ιεραποστολικό έργο σημαίνει διώξεις και πιθανόν μαρτύριο. Ωστόσο ο θείος Παύλος καλεί τον μαθητή του να εργαστεί για τη διάδοση του ευαγγελικού λόγου, με ότι και αν αυτό συνεπάγεται.
Ο Απόστολος των εθνών όμως, δεν εξαιρεί τον εαυτό του απο τα πιο πάνω. Αυτός πρώτος θα θυσιαστεί. Αναφερόμενος στον εαυτό του ο Παύλος, γράφει ότι ήρθε η ώρα να χύσει το αίμα του, να θυσιαστεί για τον Χριστό και την Εκκλησία. Αναφέρεται σαφώς στο επικείμενο μαρτύριο του, που συνέβη στη Ρώμη το 68 μ.Χ. Στη συνέχεια της περικοπής ο Παύλος αναφέρει τρία σημαντικά στοιχεία που πρέπει να διέπουν τον κάθε χριστιανό. Αναφερόμενος και πάλι στον εαυτό του γράφει ότι αγωνίστηκε τον καλό αγώνα, διέτρεξε μέχρι τέλους τον δρόμο και διαφύλαξε την πίστη. Ο καλός αγώνας είναι ο πνευματικός αγώνας. Ο δρόμος που διέτρεξε μέχρι τέλους, είναι κυρίως το ιεραποστολικό έργο. Είναι γνωστό ότι ο απόστολος Παύλος πραγματοποίησε τέσσερις αποστολικές περιοδείες, φτάνοντας μάλιστα μέχρι την Ισπανία. Και τέλος, διεφύλαξε ανόθευτη την πίστη του στο Χριστό. Αυτά λοιπόν πρέπει να διακρίνουν τον κάθε χριστιανό και ιδιαίτερα τους εργάτες του λόγου και του ευαγγελίου του Κυρίου.
Όποιος τηρήσει τα πιο πάνω, δίκαια πλέον θα αναμένει να του απονεμηθεί ο στέφανος της δικαιοσύνης, κατά τον Παύλο. Οι αρχαίοι Έλληνες στεφάνωναν τους αθλητές. Ο Χριστός στεφανώνει με τον στέφανο της δικαιοσύνης τον αγωνιζόμενο πιστό. Γι’ αυτό η Εκκλησία μας στο μυστήριο του γάμου και της ιεροσύνης ψάλλει το «Άγιοι μάρτυρες οι καλώς αθλήσαντες και στεφανωθέντες...», θέλοντας να τονίσει το στοιχείο τη θυσίας που υπάρχει στο γάμο και στην ιεροσύνη. Ο Κύριος θα απονείμει τα στεφάνια στους πιστούς κατά την ημέρα της κρίσεως («εν εκείνη τη ημέρα»), δηλαδή  κατά τη Δευτέρα Του Παρουσία.
Τέλος, ο Παύλος αναφέρεται στην «επιφανείαν αυτού». Εννοεί εδώ πρωτίστως τον ερχομό του Κυρίου κατά τη Δευτέρα του Παρουσία, όταν θα έλθει για να κρίνει τον κόσμο. Εννοεί όμως εδώ και την εν σαρκί επιφανεία του Κυρίου. Ο Υιός και Λόγος του Θεού έγινε άνθρωπος και φανερώθηκε σε εμάς κατά τους έσχατους καιρούς. Η επιφανεία του Θεού έγινε με την ενσάρκωση του Δευτέρου Προσώπου της Αγίας Τριάδος. Και κατά τη Βάπτιση του Κυρίου έγινε η φανέρωση της Αγίας Τριάδας. Ο Υιός βαπτίζεται στον Ιορδάνη ποταμό. Ακούεται η φωνή του Θεού Πατρός και το Άγιο Πνεύμα φανερώνεται «ωσεί περιστερά». Ο Θεός επέφανε στους ανθρώπους. Φανερώθηκε πλέον στην ανθρωπότητα. Και θα φανερωθεί και πάλι κατά την ημέρα της Κρίσεως.
Σε λίγες μέρες θα ακούσουμε το χαρμόσυνο μήνυμα της Βάπτισης του Κυρίου  και ότι κατά τη στιγμή εκείνη « ... η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις...». Ο Θεός αποκαλύπτεται στους ανθρώπους. Γίνεται άνθρωπος «ινά ημείς θεοποιηθώμεν», κατά τον Μέγα Αθανάσιο. Βαπτίζεται στα νερά του Ιορδάνη απο τον μέγα προφήτη Ιωάννη και κατά τη Βάπτιση του Χριστού, αποκαλύπτεται το μυστήριο της Αγίας Τριάδος, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.

Ρένος Κωνσταντίνου, θεολόγος