Η σημερινή ευαγγελική περικοπή κάνει λόγο για την ημέρα της μέλλουσας κρίσεως και θέτει ενώπιον μας, τα σπουδαία ζητήματα που θα αντιμετωπίσουμε, όταν παρουσιαστούμε ενώπιον του φρικτού κριτηρίου του Χριστού, κατά την Δευτέρα Παρουσία Του.Το κείμενο έχει ως εξής: «Όταν θα έρθει ο Υιός του ανθρώπου με όλη Του τη δόξα και όλοι οι άγγελοι μαζί Του, τότε θα καθίσει στο θρόνο της Δόξας Του και θα μαζευτούν ενώπιον του όλα τα έθνη και θα χωρίσει τους μεν από τους δε, όπως ο βοσκός χωρίζει τα πρόβατα από τα ερίφια και θα τοποθετήσει τα μεν πρόβατα προς τα δεξιά του, τα δε ερίφια προς τα αριστερά του. Τότε θα πει ο Βασιλεύς σε εκείνους που θα είναι προς τα δεξιά: «Ελάτε οι ευλογημένοι του πατέρα μου να κληρονομήσετε την Βασιλεία η οποία έχει ετοιμαστεί για σας από τον καιρό της δημιουργίας του κόσμου, διότι πείνασα και μου δώσατε να φάω, δίψασα και με ποτίσατε, ξένος ήμουν και με πήρατε στο σπίτι σας, γυμνός ήμουνα και με ντύσατε, αρρώστησα και με επισκεφθήκατε, στη φυλακή ήμουν και ήρθατε σε μένα». Τότε θα του αποκριθούν οι δίκαιοι και θα πουν: «Κύριε πότε σε είδαμε να πεινάς και σε θρέψαμε, ή να δίψας και σε ποτίσαμε, ποτέ σε είδαμε ξένο και σε πήραμε στο σπίτι, ή γυμνό και σε ντύσαμε, πότε σε είδαμε άρρωστο και φυλακισμένο και ήρθαμε σε σένα;» Ο Βασιλεύς θα απαντήσει και θα τους πει: «αλήθεια σας λέω ό,τι κάνατε σε έναν από αυτούς τους άσημους τους αδελφούς μου, σε μένα το κάνετε. Τότε θα πει και σε εκείνους που θα είναι προς τα αριστερά: «φύγετε από κοντά μου καταραμένοι, στην αιώνια φωτιά, που έχει ετοιμαστεί για τον διάβολο και τους αγγέλους του, διότι πείνασα και δεν μου δώσατε να φάω, δίψασα και δεν με ποτίσατε, ξένος ήμουν και δεν με πήρατε στο σπίτι σας, ή γυμνός ήμουν και δεν με ενδύσατε, ασθενής ήμουν και φυλακισμένος και δεν με επισκεφθήκατε». Τότε θα αποκριθούν και αυτοί και θα πουν: «Κύριε πότε σε είδαμε να πεινάς ή να δίψας, είναι είσαι ξένος ή γυμνός, ή ασθενής, ή φυλακισμένος, και δεν σε υπηρετήσαμε;» Τότε θα αποκριθεί σε αυτούς και θα πει: «αλήθεια σας λέω ό,τι δεν κάνατε σε έναν από τους ασήμαντους τούτους, ούτε σε εμένα το κάνατε», και αυτοί θα μεταβούν στην αιώνια κόλαση, οι δε δίκαιοι, στη ζωή την αιώνια».

Δύο είναι οι βασικές έννοιες της περικοπής της Δευτέρας Παρουσίας. Η μία ότι θα γίνει Ανάσταση όλων των ανθρώπων και η δεύτερη ότι θα επακολουθήσει κρίση, δηλαδή θα γίνει δικαστήριο. Όταν θα έρθει ο Χριστός κατά τη Δευτέρα του παρουσία με όλη Του τη δόξα τότε θα αναστηθούν όλοι οι άνθρωποι και Θα παρουσιαστούν ενώπιον Του. Αυτό σημαίνει ότι η Ανάσταση των νεκρών θα είναι καθολική αφού δεν θα αναστηθούν μόνο εκείνοι που θα αξιωθούν να εισέλθουν στον παράδεισο, γιατί η Ανάσταση είναι ένα δώρο που θα το απολαύσουν και οι αμαρτωλοί. Οι άγιοι μας, μας διδάσκουν ότι την αποκατάσταση της ανθρώπινης φύσεως θα την απολαύσουν όλοι οι άνθρωποι, δίκαιοι και αμαρτωλοί, όχι όμως και την αποκατάσταση της ανθρώπινης θελήσεως. Αυτό σημαίνει ότι ενώ όλοι θα αναστηθούν, μόνο εκείνοι που έζησαν δείχνοντας έλεος προς τον άλλον θα αξιωθούν της αναλήψεως και της εισόδου στη Βασιλεία των Ουρανών. Οι μεν θα αναστηθούν και θα απολαύσουν τον αιώνιο χωρισμό από τον Θεό, που είναι θάνατος πνευματικός και κατάρα για τον άνθρωπο που δημιουργήθηκε να ζει εν τω Θεώ, οι δε, θα αναστηθούν και θα απολαύσουν την αιώνια κοινωνία με τον Τριαδικό Θεό, που είναι και η πνευματική ζωή.

Σημαντικό είναι επίσης, το γεγονός που περιγράφεται από τον Χριστό, ότι η Βασιλεία των Ουρανών, έγινε για τον άνθρωπο, «κληρονομήσατε» γράφει «την ετοιμασμένη Βασιλεία». Ενώ η κόλαση έγινε για τον διάβολο και τους αγγέλους του, «πορεύεστε εις το πυρ το αιώνιον το ητοιμασμένον τω διάβολω και τοις αγγέλοις αυτού». Έτσι καταλαβαίνει κανείς ότι ο Θεός ετοίμασε στους ανθρώπους την Βασιλεία του, από καταβολής κόσμου, και προσδοκά ο άνθρωπος να την επιλέξει και να αγωνισθεί για να κατοικήσει εκεί. Δεν σημαίνει επίσης ότι ο θεός δεν αγαπά τους κολασμένους, αλλά αυτοί επειδή ακολούθησαν με την θέλησή τους τον διάβολο στη ζωή τους και έχασαν το πνευματικό τους φως, δεν μπορούν να καταλάβουν την αγάπη του Θεού και θα μοιάζουν σαν τον τυφλό που δεν μπορεί να δει τον ήλιο.

Ποια είναι όμως τα κλειδιά που θα μας ανοίξουν τις πόρτες της Βασιλείας των Ουρανών; Την απάντηση μας την δίνει ο ίδιος ο Κύριος. Το κλειδί της Βασιλείας είναι το έλεος που πρέπει να έχει η καρδιά μας στις σχέσεις μας με τους ανθρώπους. Το θέμα, δεν είναι να έχουμε μία σχέση, όπως εμείς την εννοούμε με το Χριστό, αλλά η σχέση μας με το Χριστό, να περνάει από τον αδελφό μας. Δεν μπορούμε να λέμε ότι αγαπάμε το Θεό, αλλά να έχουμε μέσα μας εχθρότητα με τους ανθρώπους με τους οποίους ζούμε και συναναστρεφόμαστε. Δεν μπορούμε να λέμε ότι αγαπούμε το Θεό, όταν δεν αποδεικνύουμε την αγάπη και την ευσπλαχνία μας για το συνάνθρωπο. Η εντολή του Χριστού είναι ρητή, «εφόσον ποιήσατε αυτά όλα τα οποία σας είπα στους αδελφούς μου τους ελάχιστους, είναι σαν να τα κάνετε για μένα τον ίδιο, κι αν πάλι από αυτά που είπα τίποτα δεν κάνατε στους αδελφούς σας, τότε ούτε σε μένα τα κάνατε».

Ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων, σχολιάζοντας το Ευαγγέλιο της Κρίσεως, θα πει ότι «εάν πράξεις αυτά που ο Χριστός σου λέει, δεν θα κριθείς, αλλά θα συμβασιλεύσεις μαζί Του, άρχισε λοιπόν από τώρα, να εργάζεσαι πάνω σ’ αυτά και επέμενε στην πίστη για να μην αποκλεισθείς… διατήρησε την λαμπάδα των έργων του ελέους σου, αναμμένη, και ας λάμψει το φως των καλών έργων σου ενώπιον των ανθρώπων». Και προσθέτει: «Ας έχουμε την αγωνία λοιπόν αδελφοί μη μας καταδικάσει ο Θεός, ο οποίος αν πρόκειται να μας καταδικάσει, δεν έχει ανάγκη από εξέταση, ή έλεγχο, μην πεις για παράδειγμα ότι την νύχτα όταν αμάρτανα, δεν υπήρχε άνθρωπος εκεί για να με δει. Γιατί από τη συνείδησή σου κρίνεσαι… θα αναστηθείς φορώντας τις αμαρτίες σου, ή τις αρετές σου… Τι λέει Λοιπόν ο Κριτής περί της ενδυμασίας, ή μη των έργων σου;» Είναι ανάγκη λοιπόν, να καθαριστούμε από τον φόρτο των αμαρτιών, μας επιδεικνύοντας έλεος στις αδυναμίες των αδελφών μας, παύοντας ταυτόχρονα να κατακρίνουμε και να καταδικάζουμε, για να συγκαταριθμηθούμε στα δεξιά του Κυρίου εν ημέρα κρίσεως.

Η κοινωνία με τον Θεό και η αιώνια συμβασιλεία μαζί Του, κατορθώνεται με την τήρηση των εντολών και του λόγου Του. Το πλήρωμα της θεογνωσίας γίνεται εφικτό με την εκπλήρωση των δύο μεγάλων εντολών της αγάπης. Η εντολή της αγάπης προς τον πλησίον και η ελεήμον διάθεση, αποτελεί την κορύφωση και των δύο εντολών. Θεογνωσία είναι η Ένωση Θεού και ανθρώπου που ενεργεί το Άγιο Πνεύμα. Η αγάπη προς τους αδελφούς και ιδιαίτερα προς τους εχθρούς, αυτούς που με άλλα λόγια έχουμε μέσα μας ως ελάχιστους, (αυτοί λογίζονται ως ελάχιστοι), ως κορύφωση θεογνωσίας, είναι και κορύφωση κοινωνίας με το Θεό που πραγματοποιείται με την παρουσία του Αγίου Πνεύματος. Κατά αυτό τον τρόπο, η αγάπη προς τους εχθρούς αποβαίνει το απλανές κριτήριο της παρουσίας του Αγίου Πνεύματος και της αληθινής θεογνωσίας, τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και σε εκκλησιαστικό ή δογματικό.

π. Σ.Π